ÇFARË OFRON MARRËVESHJA

Marrëveshja ka bërë që zyrat përkatëse të shërbejnë si pikë kontaktesh të dyanshme, duke ofruar shërbime për qytetarët italianë dhe shqiptarë pa kosto shtesë. Nëse një qytetar që ka 13 vite punë në Itali, por ka vendosur të jetojë në Shqipëri, kërkesën për pension e bën në Shqipëri, në ISSH. Instituti i Sigurimeve Shoqërore merr kërkesën dhe ua transmeton kolegëve italianë. Ecejaket nuk do t’i bëjnë qytetarët, por i bëjnë institucionet respektive. E njëjta gjë edhe për një qytetar që jeton në Itali, bën kërkesë pranë autoriteteve italiane dhe autoritetet shqiptare do e konsiderojmë të njëjtë si të ishte bërë në Tiranë. Buxheti për realizimin e kësaj marrëveshjeje është parashikuar të nisë me 7,6 milionë euro për vitin e parë dhe të arrijë në 20,3 milionë euro në fund të periudhës së planifikimit.

Përveç pensioneve të zakonshme, emigrantët që kanë kontribuar në të dyja vendet do të mund të përfitojnë edhe pensione invaliditeti, pensione familjare, pagesa të papunësisë dhe ndihmë për shërbime shëndetësore dhe për lindjet. Kategoritë që do të përfitojnë përfshijnë ata që kanë mbushur moshën e daljes në pension, por që janë përjashtuar deri tani për shkak të mosplotësimit të kushteve për vitet e kontributeve. Nga viti 2005 e deri më sot Shqipëria ka nënshkruar rreth 28 marrëveshje në fushën e sigurimeve shoqërore mes të cilave; me Turqinë, Belgjikën, Hungarinë, Luksemburgun, Çekinë, Maqedoninë e Veriut, Gjermaninë, Austrinë, Bullgarinë, Kanadanë, Rumaninë, Kosovën, me Konfederatën e Zvicrës dhe me Kroacinë. Sakaq, në fuqi pritet të hyjnë edhe marrëveshjet me Malin e Zi e Bullgarinë. Në proces ende janë marrëveshjet me Poloninë e Serbinë, ndërsa me Francën procesi është drejt arritjes së një dakordësie për fillimin e negociatave. Vende si Sllovenia, Spanja, Danimarka, Moldavia dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, Izraeli dhe Letonia kanë dhënë dakordësinë për fillimin e negociatave. Procesi më i gjatë dhe më i vështirë për palën shqiptare është ai me Greqinë.

SI NJIHET E DREJTA PËR PENSION

SIPAS LEGJISLACIONIT TË NJËRIT SHTET (NENI 12):
Një punonjës që plotëson kushtet e pensionit në një shtet, pa nevojën e bashkimit të periudhave të sigurimit nga shteti tjetër, merr pensionin e llogaritur vetëm mbi bazën e kontributeve të paguara në atë shtet.

SIPAS LEGJISLACIONIT TË TË DY SHTETEVE ME BASHKIMIN E PERIUDHAVE KONTRIBUTIVE (NENI 13):
Në mungesë të plotësimit të kontributeve minimale, periudhat e kontributeve të grumbulluara në të dy shtetet bashkohen për qëllime të së drejtës për pension. Shuma e përfitimit përcaktohet më pas sipas metodës proporcionale. Eksportimi i përfitimeve: Pensionet e paguara nga njëri prej dy shteteve, mund të transferohen pa penalitete, edhe në rast se përfituesi zhvendoset në një vend të tretë.

PËRFITIMET E PENSIONIT MINIMAL (NENI 16):
Përfitimi i pensionit minimal njihet vetëm nëse pensionisti banon në vendin që ofron përfitimin. Është përgjegjësi ekskluzive e shtetit të rezidencës.

KONTRIBUTET E SIGURIMEVE SHOQËRORE:
Për punëtorët e dërguar përkohësisht me punë (Neni 6): parashikohet ruajtja e së drejtës për derdhjen e kontributeve të sigurimeve shoqërore në vendin e origjinës deri në 24 muaj. Për punonjësit e vetëpunësuar (neni 6, paragrafi 2): ekziston mundësia e ruajtjes së të drejtës sipas legjislacionit të sigurimeve shoqërore të vendit të origjinës për transferime të përkohshme më pak se 24 muaj. Për personelin udhëtues të transportit ajror, rrugor dhe hekurudhor si edhe anëtarët e ekuipazhit të anijeve detare (Neni 6, paragrafët 3 dhe 4): zbatohet legjislacionit i vendit në të cilin ka selinë kompania ose, për detarët, i shtetit të flamurit që mban anija.

NJOHJA E PERIUDHAVE TË MËPARSHME TË KONTRIBUTEVE:
Periudhat e sigurimit të grumbulluara para hyrjes në fuqi të marrëveshjes njihen për qëllime të bashkimit të periudhave kontributive. Megjithatë, ato nuk iu japin të drejtë për përfitime për periudhat e mëparshme.